เจาะข้อมูลจากสาวนศ.ป.เอกแดนโสมขาว ศึกษาร้านอาหารไทยในเกาหลี

วันที่ 10 มิถุนายน 2558 ที่คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ มีการสัมมนาความก้าวหน้าวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอก หนึ่งในหัวข้อที่น่าสนใจคือ \"อาหารไทยในต่างแดน - ศึกษาชุมชนชาวไทยในตำบลวอนกก เมืองอันซัน ประเทศเกาหลีใต้\" โดย \"แชมุน ลี\" นักศึกษาสาวชาวเกาหลีใต้ที่มาอาศัยอยู่ในประเทศไทยกว่า 6 ปี ปัจจุบันศึกษาระดับปริญญาเอก มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

แชมุน ลี อธิบายความคืบหน้าของวิทยาพนธ์ด้วยการปูพื้นความรู้ทางประวัติศาสตร์ในสังคมเกาหลี โดยเล่าว่า สังคมเกาหลีในอดีตมีวัฒนธรรมหลักอย่างหนึ่งคือ \"การไม่ยอมรับชาวต่างชาติ\" ทั้งทางกายภาพและทางวัฒนธรรม เนื่องมาจากการยึดติดกับแนวคิดชาตินิยมและแนวคิดทางชาติพันธุ์ที่เชื่อว่าตนเป็น \"ชาวฮั่น-มองโกล\" ที่มีสายเลือดบริสุทธิ์ สิ่งเหล่านี้จึงส่งผลให้ชาวเกาหลีมักไม่ยอมรับชาวต่างชาติหรือกลุ่มคนที่เป็นลูกครึ่ง

\"แต่แล้วจุดเปลี่ยนของบริบททางสังคมเริ่มต้นขึ้นเมื่อประมาณ ค.ศ.1960 ซึ่งเป็นยุคที่เกาหลีใต้มีการเติบโตด้านอุตสาหกรรม ไล่เรียงมาจนถึง ทศวรรษ 1980 ที่แวดวงอุตสาหกรรมเจริญเติบโตมากขึ้น จนส่งผลให้เกิดความต้องการของแรงงานที่เพิ่มมากขึ้น เกาหลีจำต้องยอมเปิดรับแรงงานจากต่างแดน และนี่คือเป็นจุดเริ่มต้นของการเปิดรับชาวต่างชาติเข้ามาในสังคมเกาหลี\" แชมุน ลี กล่าว

ส่วน \"ร้านอาหารไทยในเกาหลี\" ที่สนใจศึกษา แชมุน ลี เล่าว่า ความจริงแล้วร้านอาหารไทยในเกาหลีมีอยู่มากมายในกรุงโซล โดยเฉพาะในแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมอย่าง ย่านอินแทวอน แต่โดยส่วนตัวมีความสนใจร้านอาหารไทยในย่านตำบลวอนกก เมืองอันซัน เพราะในย่านนี้มีความพิเศษหลายอย่าง ประการแรกคือ ย่านนี้มีความเป็น \"พหุวัฒนธรรม\" (Multiculture) สูงมาก โดยคาดว่าอาจมีความหลากหลายกว่า 70 ชาติพันธุ์ พร้อมอธิบายเพิ่มเติมว่า ความเป็นพหุวัฒนธรรมคือการยอมรับความแตกต่างหลากหลายทางวัฒนธรรมได้ ส่วนประการที่สองคือในย่านนี้เป็นศูนย์กลางของคนไทย โดยจะสังเกตได้จากประเพณีสงกรานต์และการทอดกฐินที่จะมีคนไทยมาร่วมในแต่ละปีไม่ต่ำกว่าหลักพันคน \"

ในแง่นี้ตนจึงสนใจต่อไปว่า ในเมื่อย่านนี้มีคนไทยมาอาศัยอยู่เป็นจำนวนมากจนถือได้ว่าเป็น \"ศูนย์กลางของคนไทยในเกาหลี\" สิ่งที่สนใจต่อมาก็คือ \"อาหาร\" เพราะจากการที่เคยเดินทางประเทศไทยและเคยสัมผัสรสชาติอาหารไทยมากกว่า 5-6 ปี จึงตั้งข้อสังเกตกับตนเองว่า รสชาติอาหารไทยในอันซันมีความคล้ายคลึงของรสชาติอาหารในประเทศไทยมากกว่าที่อื่นและที่สำคัญราคาไม่สูงมากเมื่อเทียบกับที่อื่นๆด้วย\" แชมุน ลี กล่าวเสริม

แชมุน ลี เล่าต่อว่า จากการลงภาคสนามและทำการศึกษาเบื้องต้นพบว่า มีร้านอาหารไทยที่เปิดขายในเขตอันซัน 4 ร้านด้วยกัน โดยทุกร้านในแถบนี้จะมีรสชาติที่คล้ายอาหารถิ่นคือคล้ายอาหารในไทยมาก กล่าวคือ มีความเข้มข้นหรือรสจัด ซึ่งแตกต่างจากย่านอิแทวอนอย่างมากที่จะมีรสชาติเรียบๆและเหมาะกับคนแทบทุกชาติ เพราะสามารถทานได้อย่างไม่ต้องปรับตัวมากนัก แต่อย่างไรก็ดี ตนมองว่าในมุมนี้อาหารไทยในย่านอันซันจึงแสดงออกถึงความเป็นพหุวัฒนธรรมอย่างชัดเจน กล่าวคือ การที่อาหารจากต่างถิ่นไม่ได้มีการปรับตัวให้เข้ากับรสนิยมความชอบของคนในถิ่นนั้นๆ หรือกล่าวได้ว่าการที่ไม่ต้องปรับตัวตามวัฒนธรรมหลักนี้แสดงออกและเน้นย้ำให้เห็นถึง \"การยอมรับความแตกต่างหลากหลายทางวัฒนธรรมในเขตอันซันได้เป็นอย่างดี\"

____________________________________________
ผู้สื่อข่าวยังมีโอกาสสัมภาษณ์ \"แชมุน ลี\" เพิ่มเติม

อะไรคือจุดเปลี่ยนของการยอมรับวัฒนธรรมที่หลากหลายของสังคมเกาหลี?
- ดิฉันมองว่าเป็นเพราะ \"สื่อมวลชน\" และ \"รัฐบาลเกาหลีใต้\" ที่มีความจริงใจในการเปิดรับวัฒนธรรมที่แตกต่างหรือที่เรียกว่า \"พหุวัฒนธรรมนิยม\" โดยสื่อมวลชนในระยะหลังมานี้มีรายการทีวีวาไรตี้เกิดขึ้นมากมายซึ่งให้ชาวต่างชาติร่วมรายการด้วย ส่วนทางรัฐบาลในปี ค.ศ.2009 รัฐบาลเกาหลีใต้ได้สนับสนุนด้วยการออกกฎหมายที่เรียกว่า \"นโยบายพหุวัฒนธรรม\"

มีอะไรอีกไหมที่น่าสนใจในเชิงวัฒนธรรม นอกจากอาหารไทยในเกาหลีที่ได้ศึกษา?
ดิฉันคิดว่าน่าจะเป็น \"นิชคุณ\" ค่ะ (หัวเราะ) เพราะว่านิชคุณเขาเหมือนเป็นคนสำคัญที่ทำให้คนในเกาหลีเริ่มสนใจสังคมไทยมากขึ้น ซึ่งในส่วนนี้ดิฉันมองว่าปรากฏการณ์นี้เป็นการทำให้สังคมเกาหลีเปิดใจและยอมรับความแตกต่างทางวัฒนธรรมมากขึ้นด้วยค่ะ

เวลาคนไทยพูดถึงคนเกาหลีก็มักจะนึกถึง \"การศัลยกรรม\" อยากทราบว่าความจริงแล้วคนเกาหลีคิดอย่างไรกับการศัลยกรรม?
คนเกาหลีมองการศัลยกรรมเป็นเสมือน \"ยุทธศาสตร์\" ค่ะ คือคนเกาหลีมองว่าการศัลยกรรมคือการเพิ่มโอกาสในการหางานทำ โดยเฉพาะเมื่อเรียนจบมหาวิทยาลัย เขาก็จะเตรียมตัวเองให้พร้อมสู่การทำงาน เพราะนอกจากระดับคะแนนการสอบหรือทักษะบางอย่างที่พัฒนาจนสูงแล้ว เรื่องหน้าตาและองค์ประกอบของความสวยความงามก็เป็นส่วนหนึ่งในการได้งานด้วย

แล้วคิดเห็นอย่างไรกับการที่มีคนไทยบางส่วนต้องการจะทำศัลยกรรมให้เหมือนคนเกาหลี?
ประเด็นนี้ดิฉันคิดว่าเป็น \"รสนิยมส่วนบุคคล\" ค่ะ เพราะว่าไม่ใช่เรื่องแปลกอะไร พอเวลาเขาดูซีรีย์เกาหลีหรือฟังเพลงเกาหลี ที่มาพร้อมกับนักร้องหรือนักแสดงหน้าตาดีแล้ว ทีนี้พอเขามีความชอบ การที่เขาจะไปทำศัลยกรรมตามก็เป็นรสนิยมส่วนตัว ไม่ได้แปลกอะไรค่ะ ดิฉันว่าก็เป็นเหมือนในสมัยก่อนที่ซีรีย์ฝรั่งได้รับความนิยมมากๆ ก็เห็นว่ามีหลายคนอยากจะขาว สูง จมูกโด่งเหมือนกับฝรั่ง แต่ก็เข้าใจว่าอาจจะมีความต่างทางชาติพันธุ์อยู่พอสมควร (หัวเราะ) ทีนี้พอกระแสความนิยมเกาหลีได้รับความนิยมสูง การที่เขามีความชื่นชอบและหากจะทำศัลยกรรม ในส่วนนี้ยังไงดิฉันก็มองว่าเป็นเรื่องของรสนิยมส่วนบุคคลค่ะ


ที่มา:มติชนออนไลน์ วันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2558 เวลา 14:42:05 น